O xurado deste galardón, que recoñece a persoas ou entidades con notable aportación á Cultura Galega, acordou outorgarlle este galardón á formación ourensá porque "non se trata só dunha agrupación folclórica senón que é unha institución galeguista e auspiciada pola Xeración Nós"
A Coral de Ruada foi fundada no ano 1918, dous anos antes que a Revista Nós na cidade de Ourense. Estivo moi vinculada ao movemento galeguista, con moitos dos membros da Xeración Nós como o propio Otero Pedrayo, Vicente Risco, ou Florentino López Cuevillas, próximos á entidade
Ourense, 14 de outubro de 2024.
O Premio Otero Pedrayo é un premio honorÃfico que conceden dende 1977 as deputacións provinciais de Galicia, co apoio da Xunta de Galicia. O premio é de carácter rotatorio e nesta edición correspondeulle a súa organización á Deputación de Ourense. O xurado, reunido esta mañá no Centro Cultural Marcos Valcárcel, acordou outorgarlle este galardón á Coral de Ruada, valorando o xurado que "non se trata só dunha agrupación folclórica senón que é unha institución galeguista e auspiciada pola Xeración Nós, que tivo e ten un papel moi destacado na defensa e difusión da nosa cultura e da nosa lingua".
A Coral de Ruada foi fundada no ano 1918 polos ourensáns Fabriciano Iglesias, Xabier Prado "Lameiro", Xulio Prieto Nespereira, Virxilio Fernández e Cesáreo Eire. Presentouse no Salón Apolo de Ourense o dÃa 24 de xuño de 1919 e en Madrid en 1920.
Na súa traxectoria, a Coral de Ruada recibiu numerosos galardóns, premios e distincións, destacando entre eles a gravata para a bandeira doada por S.M. D. Alfonso XIII; a Placa de Ouro do Centro Galego de Buenos Aires (1931); Bandeira do Concello de Ourense (1954); Medalla de Ouro da Provincia de Ourense (1984); Pedrón de Ouro (1990); Medalla de Galicia, na categorÃa de Bronce (1992); Medalla de Ouro do Liceo Recreo Ourensán (1994); Medalla de Ouro da Cidade de Ourense (1994); premio "Manuel Lorenzo", na súa primeira edición, do Real Coro "Toxos e Froles" de Ou Ferrol (2002). Medalla de Ouro "Gaiteiro de Soutelo" (2007); Premio IAR (2008); Medalla de Ouro "Marcial do Adalid" da Real Academia de Belas Artes "Nosa Señora do Rosario" (2009); Medalla Castelao (2013); Premio "Orgullo Gaiteiro" (2015); Premio Trasalba, da Fundación Otero Pedrayo (2018); Premio Adolfo EnrÃquez (2019); Premio Rebulir (2019).
Difusión da polifonÃa galega e universal
Na actualidade centra o seu labor na difusión dos temas folclóricos galegos e a polifonÃa galega e universal nas Sociedades Culturais de Galicia, España e o estranxeiro.
Ademais do coro, Coral de Ruada dispón dunha Escola de Música Tradicional "Virxilio Fernández" o grupo de Teatro "Xabier Prado -Lameiro-" e a escola de baile "Coral de Ruada".
A formación participa tamén en numerosos actos institucionais, colaborando co Concello, Deputación, Catedral de Ourense e Xunta de Galicia. Por outra banda, de Ruada organiza todos os anos o "Premio Xabier Prado -Lameiro-", as xornadas "LembradeNÓS", o "Certame De Ruada", o "Concerto dous Amigos" no Teatro Principal e o "Concerto de Nadal" na Catedral de Ourense.
A súa actuación mais recente foi en México na cidade de Pueble, facendo varias actuacións e levando o nome de Ourense e Galicia a terras mexicanas. Estivo actuando no Museo Internacional Barroco, no Templo de San Francisco, no Parque España de Puebla, na Igrexa de Santa Clara de Asis e na Catedral.
Desde o ano 2022 preside a Xunta de Goberno da Coral Fátima MarÃa Malingre Grande. A formación está composta, actualmente, por 42 voces mixtas, 10 instrumentistas (gaita, percusión, zanfona, piano e órgano) e 16 bailarÃns, baixo a dirección de Xoán Antón Vázquez Casas.
Membros do xurado
O xurado do premio -que conceden as catro deputacións galegas co apoio da Xunta de Galicia- estivo formado polo presidente: Anxo M. Lorenzo Suárez (director xeral de Cultura da ConsellerÃa de Cultura, Lingua e Xuventude), en representación do presidente da Xunta de Galicia. Exerceu de vicepresidente Luis Menor, presidente da Deputación de Ourense. Como vogais estiveron, por parte da Deputación da Coruña, Natividad De Jesús González RodrÃguez (deputada de Cultura) e Manuel Pena Villar (persoa de recoñecida autoridade cientÃfica e literaria); por parte da Deputación de Lugo, participaron Iria Castro Fernández (deputada delegada da Ãrea de Cultura, Patrimonio Histórico ArtÃstico e Normalización LingüÃstica) e Antonio Reigosa Carreiras (persoa de recoñecida autoridade cientÃfica e literaria). Por parte da Deputación de Ourense, César Manuel Fernández Gil (vicepresidente 2º da Deputación Provincial de Ourense e deputado delegado da Ãrea de Cultura, Educación e Deporte) e Jesús De Juana López (persoa de recoñecida autoridade cientÃfica e literaria). Por parte da Deputación de Pontevedra, estiveron presentes MarÃa del Carmen Baloira Duro (xefa da Sección de Xestión Cultural) e Antonio Santos Guerra (xefe do Servizo de Cultura). Por parte da ConsellerÃa de Cultura da Xunta de Galicia: ValentÃn GarcÃa Gómez (secretario xeral da Lingua, en representación do conselleiro) e Luis Eugenio González Tosar (persoa de recoñecida autoridade cientÃfica e literaria). Do ámbito académico, pola Universidade de Santiago de Compostela: Pablo Sampedro Magán (director da Ãrea de Cultura e coordinador da Universidade de Verán); pola Universidade de A Coruña: Manuel Ferreiro Fernández (profesor catedrático na Facultade de FiloloxÃa); pola Real Academia Galega: Celia Pereira Porto (académica); polo Instituto de Estudos Galegos Padre Sarmiento: Pablo Santiago Otero Piñeyro Maseda (director); pola Fundación Otero Pedrayo: José Eduardo López Pereira (presidente). Por último, exerceu de secretario Juan Marquina Fuentes (secretario xeral da Deputación Provincial de Ourense).